Zeszyty Magdaleny Samozwaniec znalezione w stropie Kossakówki

Magdalena Samozwaniec de domo Kossak, primo voto Starzewska, secundo voto Niewidowska (1894–1972) była pisarką i felietonistką uznawaną za pierwszą damę polskiej satyry. Pochodziła ze znanej i utalentowanej rodziny Kossaków. Była wnuczką Juliusza Kossaka, córką Marii Kisielnickiej i Wojciecha Kossaka – słynnego malarza batalisty, właściciela remontowanej willi, siostrą Jerzego Kossaka i znanej poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Debiutowała w 1908 r. humoreską „Wyjazd mamy do miasta” opublikowaną w „Nowinach Krakowskich”. Wydana w 1922 r. książka „Na ustach grzechu. Powieść z życia wyższych sfer towarzyskich”, będąca parodią „Trędowatej”, przyniosła jej literacki sukces. Publikowała w „Bluszczu”, „Tygodniku Ilustrowanym”, „Przekroju”, „Szpilkach”, „Dzienniku Polskim”. Jest autorką m.in. powieści satyrycznej „Wielki Szlem” (1933) czy „Błękitnej krwi” (1954), w której w krzywym zwierciadle ukazała środowisko byłego ziemiaństwa. Wydała wspomnienia o siostrze: „Maria i Magdalena” oraz „Zalotnica niebieska”. Zmarła w 1972 r. w Warszawie, spoczywa na Powązkach.

Zeszyty zostały znalezione przez robotników w poniedziałek, 29 kwietnia, w trakcie remontu klatki schodowej. Były ukryte za deskami w stropie, są w dobrym stanie. Jak informuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK) to najprawdopodobniej notatki ze średniego etapu edukacji podstawowej, na co wskazują zarówno przedmioty, jak i zadania zapisane w zeszytach. Niezwykłe znalezisko trafiło pod opiekę konserwatorską. Od konserwatorów będzie zależał powrót zeszytów do Kossakówki – mogą zostać eksponatem w powstającym w tym miejscu muzeum rodziny Kossaków.

Przypomnijmy: w 2019 zabytkowy zespół dworsko-pałacowy położony przy placu Kossaka 4 – tzw. Kossakówka został zakupiony z funduszy miasta i przekazany Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. Budynek ma powierzchnię całkowitą ponad 440 m², użytkową szacuje się na ok. 350 m², a powierzchnia ogrodu wynosi ponad 23 ary. Po wyremontowaniu i zaadaptowaniu willi na cele kulturalne i po zapewnieniu niezbędnej infrastruktury związanej z ruchem turystycznym i edukacyjnym, powierzchnia wystawiennicza i edukacyjna wyniesie ok. 200 m². Otwarcie instytucji planowane jest na połowę 2026 roku. Aktualnie w willi trwają prace budowlano-konserwatorskie. W tym roku planowane jest zakończenie prac przy elewacjach i stolarce okiennej oraz znaczne zaawansowanie robót wewnątrz budynku. Nieruchomość, wpisana do rejestru zabytków, leży w granicach pomnika historii „Kraków – historyczny zespół miasta”.

Remont Kossakówki to kluczowy projekt Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Koszt prac szacowany jest na ponad 10 mln zł, z czego dofinansowanie przyznane przez Społeczny Komitet wynosi 6,5 mln zł.

Po remoncie Kossakówka będzie miejscem przybliżającym kulturotwórczą rolę rodziny Kossaków. Na planowaną ekspozycję mają się złożyć m.in. prace malarskie, fragmenty tekstów, filmy z materiałami archiwalnymi i zdjęciami oraz biblioteka. Aranżacja willi, zgodnie z zachowanymi dokumentami, ma pokazać genius loci miejsca i wzmocnić przekaz o kulturowej roli Kossaków. Dodatkowe informacje na stronie muzeum MOCAK – w zakładce Kossakówka.